Қазақстанда 16 жасқа дейінгі жасөспірімдердің әлеуметтік желілерге тіркелуіне тыйым салатын норма қарастырылып жатыр. Ұсынылып отырған шектеулер TikTok, Instagram, YouTube және басқа платформаларға қатысты болады. Мессенджерлерге тыйым салынбайды. Заң жобасы қоғамдық талқылауға жарияланды.
Киберқауіпсіздік саласындағы мамандардың айтуынша, басты қиындық – жасын анықтау. Провайдерлер DPI, домендерді блоктау, URL фильтрациясы немесе арнайы балалар тарифтерін қолдана алады. Алайда технологиялар 100%-дық қорғауды қамтамасыз етпейді, әсіресе VPN қолданылған жағдайда.
Трафик арқылы жасты анықтау мүмкін болмағандықтан, альтернативті тәсілдер қарастырылуда: селфи арқылы биометриялық тексеру, құжаттар бойынша растау, банк картасына байланыстыру немесе балаларға арналған SIM-карталар.
Мамандар әлеуметтік желілерді балалар үшін толық “өшіріп” қою мүмкін емес екенін атап көрсетеді.
«Кез келген шектеуді айналып өтуге болады. VPN-ді толық блоктау мүмкін емес, ал техникалық тұрғыдан дайындалған пайдаланушылар әрқашан қол жеткізудің жолын табады», — дейді сарапшылар.
Олардың пікірінше, ережелерді қатаңдату тек кәмелетке толмағандардың қолжетімділігін қиындатуға ғана мүмкіндік береді, абсолютті тосқауыл жасамайды. Жаңа нормалар елде онлайн-платформаларды реттеуді күшейту стратегиясының бір бөлігі болады.